My huishulp is nou ses jaar en vyf maande in my diens. Sy het onlangs 42 jaar oud geword. Sy praat nie baie nie. Geen Engels nie en min Afrikaans. As ek haar iets vra en haar Afrikaans droog op, slaan sy oor na Tswana. Ek het dié Afrikataal as vak op skool gehad. Ek verstaan min, maar ons verstaan mekaar op ons manier. Sy is baie betroubaar en min afwesig.
Toe sy by my begin werk het, het ek haar gevra of sy ’n Bybel het en sy het “nee” geantwoord. Ek het een in Tswana gekoop. Een van haar kinders is in 2021 oorlede en sy maak nog twee ander groot. Haar man was ook al saam met haar by ons huis om hout op te laai. Verder weet ek nie veel van haar lewe af nie.
Een onlangse Sondagoggend kry ek ’n please call me van haar af. ’n Tweede en ’n derde een volg kort op mekaar. Ek besef iets is fout en ek bel. ’n Vroulike familielid wat ook met die heengaan van haar kind as tolk tussen ons gedien het, sê hulle is buite my huis en vra ek moet asseblief uitkom.
Die familielid wys foto’s van ’n omgekeerde huis. Ek sien stukkende vensters, asook ’n TV wat flenters is. My aanvanklike indrukke was dat daar by my huishulp ingebreek is.
Nee, beduie die familielid. Dis haar eie man wat dié verwoesting gesaai het. Sy vertel dat hy ook sy vrou, my huishulp, aanrand. Meteens haal my huishulp ’n plaatjie uit haar mond en beduie na die gate waar eens tande was, en sy sê dis die handewerk van haar man. “Mpho* het genoeg gehad. Die polisie het hom gister kom haal. Hy moet môre in die hof verskyn. Sy wil nou haar eie makoekoe bou in Extension 4 in Blydeville,” sê die familielid.
Ek vra hoeveel Mpho kort om ’n makoekoe te bou en hulle antwoord: “R2 000.” “Eish,” dink ek oombliklik. Ons vertrek binnekort op ’n lang beplande wegbreek na Sutherland en gaan uiteindelik sonkrag installeer. R2 000 is “nou bietjie stewig”.
Die Heilige Gees tik my op my skouer en ek weet … Hoe verskil my en Mpho se ideale en drome nie? Ek dink aan die uitgawes wat met ’n vakansie gepaardgaan. Sy soek net ’n uitkoms vir haar en haar kinders.
As R2 000 “al” is wat tussen Mpho en moontlik ’n heel nuwe lewe staan, weet ek wat ek moet doen. Ek plaas die geld elektronies oor na haar bankrekening. Pay and clear dat dit onmiddellik beskikbaar is.
In Suid-Afrika word tot drie vroue per dag deur hul lewensmaats vermoor. Daar is verskeie redes hoekom mishandelde vroue by die oortreders bly, waarvan finansiële afhanklikheid die grootste bydraende faktor is.
Ja, ek was “een van daai” wat altyd my oë gerol het as ek hoor vroue bly in verhoudings waar hulle mishandel word. Ek weet nou van beter. Ons almal bly in glashuise. Ek is net dankbaar myne se vensters is heel.
* Skuilnaam.
