Die pH van grond is een van die belangrike faktore wat die doeltreffendheid van kunsmis in die grond die meeste kan beïnvloed. Dit het ’n groot uitwerking op die beskikbaarheid van voedingstowwe, oplosbaarheid van kunsmis en aktiwiteit van grondmikrobes, wat by die afbreek van organiese materiaal betrokke is.
Wanneer die grond-pH nie optimaal is nie, kan dit die doeltreffendheid van kunsmis verminder, wat tot swakker groei en ’n moontlike verhoging van kunsmiskoste kan lei. Hierdie artikel ondersoek die grond-pH se rol in die doeltreffendheid van kunsmis en hoe die regstelling daarvan plantegroei en -ontwikkeling kan bevorder.
Grond en pH
Die grond-pH is ’n maatstaf van die suurheid of alkaliniteit van die grond. Dit word op ’n skaal van 0 tot 14 gemeet, waar ’n pH van 7 as neutraal beskou word – pH-waardes onder 7 is effens suur tot baie suur en pH-waardes bo 7 is effens alkalies tot hoogs alkalies. Die grond-pH beïnvloed nie net die beskikbaarheid van plantvoedingstowwe in die grond nie, maar ook hoe goed plante voedingstowwe kan opneem.
Elke voedingstof wat plante benodig, het spesifieke pH-vlakke waarin dit die beste beskikbaar is. Die grond-pH sal die beskikbaarheid van makro-elemente soos stikstof, fosfor en kalium, sowel as mikro-elemente soos yster, mangaan, sink en koper, beïnvloed.
Truog het al in 1946 ’n toeganklikheidskaal (Figuur 1) voorgestel, wat die invloed van die pH op die beskikbaarheid van verskillende voedingselemente verduidelik. Dit toon hoe die pH van grond die doeltreffendheid van kunsmis kan beïnvloed, aangesien die beskikbaarheid van voedingstowwe in die grond met veranderinge in die pH wissel.
In suur grond is voedingstowwe soos fosfaat (PO4³-), magnesium (Mg²+) en kalsium (Ca²+) minder beskikbaar. Dit is omdat suur grond die oplosbaarheid hiervan verminder, wat die plante verhoed om dit doeltreffend op te neem. Aan die ander kant is mikrovoedingstowwe soos yster (Fe), mangaan (Mn), sink (Zn) en koper (Cu) dikwels meer beskikbaar in ’n suur omgewing, maar kan dit ook in oorvloed wees en selfs toksies raak as die pH te laag is (Zhang et al., 2020).
Grond met ’n pH van sowat 6,0 tot 6,5 is oor die algemeen die beste vir die meeste plante. In hierdie pH-reeks is ’n breë spektrum van voedingstowwe optimaal beskikbaar. Stikstof, fosfor, kalium, asook mikro-elemente soos koper, sink en molibdeen, is in hierdie toestande die maklikste vir plante om op te neem. Dit is ideaal vir die meeste landbougewasse.
In alkaliese grond is mikro-elemente soos yster, mangaan en sink minder beskikbaar, wat kan lei tot simptome van tekorte, soos chlorose en groeibeperkings. In sulke gronde kan kunsmis wat hoë hoeveelhede van hierdie mikro-elemente bevat minder doeltreffend wees (Marschner, 2012). In teenstelling hiermee is elemente soos kalsium en magnesium meer beskikbaar, wat in sommige gevalle voordelig kan wees, soos in Figuur 2 getoon.
Die oplosbaarheid van kunsmis en pH
Die grond-pH beïnvloed kunsmis se oplosbaarheid, wat die doeltreffendheid van kunsmis direk bepaal. Kunsmis bestaan uit verskillende komponente, insluitende makro-elemente soos stikstof (N), fosfor (P) en kalium (K), sowel as sekere mikro-elemente wat in die grond beskikbaar gestel moet word.
Fosfor-kunsmis (soos superfosfaat) het ’n beperkte oplosbaarheid in suur of alkaliese gronde. In suur gronde kan fosfor aan ander elemente (Al en Mn) bind, wat dit onopneembaar maak vir die plant (Stewart et al., 2015). In alkaliese gronde is fosfor minder beskikbaar omdat dit in nie-oplosbare vorms, soos kalsiumfosfaat, voorkom. Om hierdie rede behoort daar nooit in dieselfde jaar pH- en fosforregstellings gedoen te word nie.
In suur grond sal die ammonium (NH4+) uit ammoniumhoudende kunsmis relatief stabiel wees, maar dit is nie so maklik vir plante om op te neem as nitraat nie. Die nitrifikasieproses, wat ammonium na nitraat omskakel, kan belemmer word omdat die mikrobes wat hierdie proses dryf beter werk in neutrale toestande.
As die grond-pH te laag is, sal hierdie bakterieë nie doeltreffend funksioneer nie, wat die omskakeling van ammonium vertraag (White et al., 2017). Die verhoogde suurheid kan ook die afbreking van organiese materiaal vertraag, wat die beskikbaarheid van stikstof en ander voedingstowwe in die grond verminder.
In neutrale grond (pH rondom 6) is die pH ideaal vir die opname van stikstof, omdat die nitrifikasieproses vinniger plaasvind, wat beteken dat ammonium vinnig na nitraat omgeskakel word. In alkaliese grond kan ammonium minder beskikbaar wees, wat die mikrobes wat verantwoordelik is vir nitrifikasie, benadeel.
Ammoniumnitraat en ander stikstofverbindings werk die beste in effens suur grond. Wanneer die grond-pH te hoog is, kan die ammoniumvorm van stikstof omskep word in ammoniak (NH3), wat ’n gas is. Dit kan vervlug en verlore gaan vir die plante (He et al., 2020).
Grondmikrobes en pH
Grondmikrobes, insluitende bakterieë en swamme, speel ’n belangrike rol in die afbreking van organiese materiaal en die vrystelling van voedingstowwe wat deur plante gebruik kan word.
Die meeste mikrobes verkies ’n neutrale tot effens suur pH. As die pH te laag of te hoog is, kan die aktiwiteit van hierdie mikrobes afneem, wat lei tot ’n verminderde afbreking van organiese kunsmis en die vrystelling van stikstof en ander voedingstowwe (Deng et al., 2021).
Hoe om die grond-pH aan te pas
- Om die doeltreffendheid van kunsmis te verbeter, is dit dikwels nodig om die grond-pH aan te pas. Dit kan gedoen word deur die toevoeging van verskeie pH-reguleerders.
- Kalk kan gebruik word om suur grond se pH te verhoog. Dit verhoog die beskikbaarheid van fosfor en ander voedingstowwe.
- Hierteenoor kan stikstof- en swaelkunsmis gebruik word om alkaliese grond se pH te verlaag, wat die beskikbaarheid van mikro-elemente verbeter.
- Die regstelling van die grond-pH is ’n langtermynproses en dit is belangrik om die pH van die grond gereeld te toets om die doeltreffendheid van kunsmis te monitor.
Samevatting
Grond-pH het ’n belangrike invloed op kunsmis se doeltreffendheid. Dit beïnvloed die beskikbaarheid van noodsaaklike voedingstowwe en die aktiwiteit van mikroörganismes, wat die grond se vrugbaarheid bevorder.
’n Optimale grond-pH bevorder die beste opname van voedingstowwe en verhoog kunsmis se doeltreffendheid, wat tot gesonde, produktiewe plante lei. Produsente moet gevolglik die grond se pH deeglik monitor en regstel waar nodig om die beste resultate met kunsmis te behaal.
Bronnelys
- Deng Y, Zhang L & Li H, 2021. Effects of soil pH on microbial activity and nutrient cycling in agroecosystems. Soil Biology and Biochemistry, 53, 94-104
- He Y, Wang J & Li X, 2020. The impact of soil pH on the nitrogen efficiency of ammonium-based fertilisers in agricultural soils. Soil Science, 185(5), 389-396
- Marschner H, 2012. Marschner’s mineral nutrition of higher plants (3rd ed.). Elsevier
- Stewart JW, Li Y & Zhang M, 2015. Phosphorus availability in soils and its impact on agricultural productivity. Nutrient Cycling in Agroecosystems, 101, 1-12
- Zhang M, Liu X & Wang Q, 2020. Soil pH effects on the solubility and availability of essential nutrients in agricultural soils. Agricultural Systems, 179, 102750
